Akut pankreatit olgularının kanıta dayalı tıp kılavuzları rehberliğinde incelenmesi
Evaluation of acute pancreatitis according to international association of pancreatology guidelines
- Ana Sayfa
- Sayılar
- Akut pankreatit olgularının kanıta dayalı tıp kılavuzları rehberliğinde incelenmesi...
Özet
Giriş ve amaç: Bu retrospektif çalışmada, International Association of Pancreatology (IAP) kılavuzu ışığında, ardışık 177 şiddetli ve ödematöz pankreatit olgusu incelenmiştir. Sonuçlar, IAP’nin önerileri ışığında tartı şılmış ve elde olunan sonuçlar ile, tanı ve tedaviye yönelik bir algoritm geliştirmek hedeflenmiştir. Gereç ve yöntem: 1998 ile 2004 yılları arası nda Ege Üniversitesi Akut Pankreatit veri tabanına kaydedilen 177 olgu çalışmaya alındı. Bu veri tabanında incelenen değişkenler; etyoloji, yaş, vücut kitle indeksi (VKİ), serum amilaz düzeyleri (IU/l), serum bilirubin düzeyleri(IU/l), lökosit sayısı(/mm3), ateş (°C), serum kreatinin düzeyleri (mg/dl), serum C-reaktif protein düzeyleri(mg/dl), başvuru anındaki Ranson, Mannheim Peritonit İndeksi (MPI) ve APACHE II skorlarıdır. Bunların yanısıra, ERKP zamanlaması, tanıda kullanılan yöntemler ve antibiyotik tercihleri de kaydedilmiştir. Nekrozu olan şiddetli olgulara cerrahi veya laparoskopik / BT rehberliğinde drenaj sonrası nda periton lavajı ve gereğinde (re-) laparatomi uygulanmıştır. Bulgular: Bu çalışmada 151(%85.3) interstisiyel ödematöz ve 26 (%14.7) şiddetli (ŞP) olgusu incelenmiştir. Her iki grupta da en önde gelen etyolojik faktör safra taşıdır (IOP n= 112, %74.6 ve SP n=22, %85). Serum amilaz düzeyleri bakımından iki grup arasında anlamlı bir fark saptanmamışken (1640/1787), lökosit ve CRP düzeyleri şiddetli pankreatitte daha çok olacak şekilde farklıdır (sırasıyla 11766 / 19595 ve 1,68 / 29,33). Interstisiyel ödematöz grubundaki 5 hasta, klinik izlem esnasında ŞP’e dönüşmüş (%3,8) ve bunlardan biri de çoğul organ yetmezliği nedeniyle kaybedilmiştir. Mortalite oranları ŞP grubunda 10 hasta ile %38.8 iken, interstisiyel ödematöz grubunda sadece bir hasta (%1’den az) ölmüştür. İÖP grubunda etyolojisinde safra taşı bulunan 112 olgudan 44’üne aynı yatışta kolesistektomi yapılmıştır (39,2%). Nekrozektomi materyalinin mikrobiyolojik incelemesinde en sık rastlanan etkenler S.aureus ve E.coli (n=24) olmuştur. Sonuç: Interstisiyel ödematöz grubundaki antibiyotik seçimleri hariç, sonuçlarımız ana hatlarıyla IAP kı- lavuzundaki önerilerle uyumludur. Sonuçlarımıza göre Ranson prognostik skorlarının, şiddet belirlemede rolu yoktur. Şiddetli pankreatitin en yararlı biyokimyasal göstergesi CRP ve lökosit sayımıdır. ERKP, özellikle intersitisyel ödematöz grubunda olmak üzere akut pankreatit olguları nda güvenle kullanılabilir. ŞP grubundaki son hastalarda BT rehberliğinde drenaj ve lavaj uygulaması, açık nekrozektomi ve gereğinde relaparatomi ile periton lavajının yerini almıştır.
Abstract
Background/aim: In this study 177 consecutive cases with either interstitial or severe pancreatitis were evaluated retrospectively in the light of IAP guidelines. We tried to define compatibility of our results with recently published IAP recommendations. Materials and methods: All patients were recorded into the Ege University Acute Pancreatitis Database (EUAPD) between 1998 and 2004. In this form, variables were: etiology, age, body mass index (BMI), serum amylase levels (IU/L), serum bilirubin levels (mg/dl), leukocyte counts (/mm3), fever (°C), serum creatinine levels (mg/dl), serum C-reactive protein (CRP) levels (mg/dl), Ranson score at admission, APACHE II score at admission, and MPI, retrospectively. Timing of ERCP, diagnostic tools used and antibiotics preferred were also recorded. Severe patients with necrosis were referred for either surgical or laparoscopic/CT-guided drainage plus peritoneal lavage procedure. Results in both severe and edematous groups were compared to IAP guideline recommendations. Diagnostic and therapeutic algorithms have been defined for our institution based on these findings. Results: 151(85.3%) interstitial edematous pancreatitis (IEP) and 26(14.7%) severe pancreatitis (SP) cases were evaluated. The most leading etiological factor was biliary stone in IEP (n= 112, 74.6%) and SP (n=22, 85%). BMI, Ranson, APACHE II and MPI scores in both groups were 25.9/25.74; 1.88/ 2.78; 4.68/12.24 (p<0.05) and 7.70/23.41 (p<0.05), respectively. Five cases in the IEP group (3.8%) converted to severe pancreatitis and one of them died due to multiple organ failure (MOF). Mortality rate was 10 patients (38.8%) in the SP group and 1 (less than 1%) in the IEP group. Of 112 cases with biliary stone, 44 cases underwent cholecystectomy in the IEP group in the same hospitalization (39.2%). Microbiologic examination of necrosis material reveled mostly S. aureus and E. coli (n=24). Conclusion: Our results are compatible with IAP recommendations except regarding the antibiotic regimen in the IEP group. Ranson prognostic score was useless in estimation of severity of the pancreatitis. CRP and leukocytosis were the most useful biochemical determinants in severe pancreatitis. ERCP can be used safely in acute pancreatitis cases, especially in the IEP group. Open necrosectomy and on-demand lavage have been replaced by CT-guided necrosectomy and lavage in recent cases with severe pancreatitis.
