Giris ve amaç: Karaciger hastaligi nedeniyle kemik yapida olusan patolojik degisikliklerin tümüne hepatik osteodistrofi denir. Bu çalismada, viral nedenli kronik karaciger hastalarindaki hepatik osteodistrofi sürecinin varligi ve altta yatan hastalik ile iliskisi açiklanmaya çalisilmistir. Gereç ve yöntem: Bu amaçla, serum ALP, PTH, 25(OH)VitD, Kalsitonin ve kemik döngüsünün biyokimyasal ölçütü olan idrar Deoksipridinolin düzeyleri ile kemik mineral dansitesi düzeyleri incelenmistir. Çalismaya viral kronik karaciger hastaligi tanisi olan 38 erkek, 9 premenopozal kadin olmak üzere toplam 47 hasta ile kontrol grubunu olusturan 14 saglikli kisi dahil edilmistir. Bulgular: Serum ALP seviyelerinde, idrar deoksipiridinolin düzeylerinde kontrol grubu ile karsilastirildiginda hasta gruplarinda istatistiksel olarak anlamli bir yükseklik tespit edildi (P=0.001). Ancak, L2-4 Vertebra ve Femur Boynu kemik mineral dansitesi ölçümlerinde ve serum osteokalsin seviyelerinde hasta gruplari ile kontrol grubu arasinda istatistiksel olarak belirgin bir fark bulunmadi (P=0.355, P=0.337, P=0.154). Serum 25(OH)Vit D seviyeleri ise kronik hepatit grubunda diger gruplara göre istatistiksel olarak anlamli derecede yüksek olsa da elde edilen ortalama degerler normal sinirlar içinde idi (P=0.001). Sonuç: Bu çalismanin sonucunda elde edilen veriler isiginda, viral nedenli kronik aktif hepatitte, biyokimyasal kemik döngüsü belirteçleri degisken olarak artmis bulunmasina ragmen, kemik mineral dansitesi degerleri karsilastirildiginda belirgin bir osteoporoz görülmedigi sonucuna varilmistir.
Background and aim: Hepatic osteodystrophy covers all the pathologic changes of bones in chronic liver disease. The aim of this study was to evaluate the hepatic osteodystrophy process and its relationship with underlying liver disease. Material and methods: The study group comprised 47 (38 male, nine premenopausal female) patients with chronic liver disease and 14 healthy controls. Assessment of bone mineral density, serum levels of ALP, PTH, 25 (OH)VitD, calcitonin and urine deoxypridinolin as a biochemical parameter of bone turnover was made. Results: Serum ALP and urine deoxypyridinoline levels were found to be significantly increased in chronic liver disease when compared with controls (P=0.001). However, L2-4 vertebra and femur neck bone mineral density measurments and serum osteocalcin levels were not different between patients and control subjects (P=0.355, P=0.337, P=0.154). Additionally, although the serum 25(OH) vitamin D level was found to be increased in patients with chronic hepatitis, they were nevertheless within normal ranges (P=0.001). Conclusions: Even though the biochemical parameters of bone turnover may be variably increased in patients with chronic viral hepatitis, osteoporosis does not appear to markedly increase according to bone mineral density levels.